Bry, poniżej przeklejam moje notatki do odmiany rzeczowników, jak zwykle polecam kurs z youtuba, lekcja dwunasta objaśnia odmianę rzeczowników w bierniku, ale sobie ponotowałem kilka rzeczy, na dole jest odmiana rzeczowników posegregowana wg mnie w bardziej czytelny sposób, czyli nie tabelka, tylko kolumna jedna pod drugą ze strony, którą też podam.
Tu link do odcinka youtubowego
strona do odmiany rzeczowników
http://aztekium.pl/sklonovani.py?lang=pl
Jak pisałem są to takie moje notatki, ale może komuś się przydadzą, błędów dużo nie powinno być, ale jak coś to śmiało możnap pisać, poprawię. Notatki i tak głównie z tego kursu, ale irytujące jest wyszukiwanie jak się pisze te przymiotniki, więc przynajmniej jak ktoś się zdeklaruje, że chce się pouczyć, to z czasem mogę więcej rzeczy wrzucić.
lekcja 23 – odmiana w dopełniaczu
Na niektóre wzory babka z youtuba używa innych przykładów niż zawiera moja odmiana z linku powyżej. np róże i prace to ten sam wzór.
rodzaj jak w pl męski, żeński i nijaki.
Żeński kończy się jak u nas na a, ale też na e, czasami nietypowo np. skřyň.
przymiotniki odmieniają sie podobnie
przymiotnik z í na końcu nie zmienia końcówki.
inteligentní muž, inteligentní žena, inteligentní ditě
město neni moderní. – miasto nie jest wspulczesne
velký dům. – duzy dom.
zawsze jest długa końcówka na końcu przymiotnika
/lekcja 12 rzeczowniki odmiana
7 przypadków.
1 kdo co
2 koho čeho – przyimek z
3 komu čemu
4 koho co
5 wołacz
6 miejscownik – o kom o čem
7 narzędnik – s kim čym
w dopełniaczu jest też jak w polskim z. ale w czeskim w narzędniku piszemy s, ale czytamy jako z.
mamy po 4 wzory odmiany dla każdego z rzeczownika: męski, żeński i nijaki.
1 męski
Najpierw decydujemy czy do rzeczownik żywy. Jak tak to wybieramy końcówkę między pán a muž
jeśli nieżywa rzecz
np. Počitač = to zawsze z dwóch nieżywych wzoró. hrat albo stroj
w drugim etapie patrzę na końcówkę i jak kończy się na literę z haczykiem albo tel, to wybieramy końcówkę z miękkich wzoró, czyli albo muž albo stroj.
a cała reszta to pan albo hrat
czyli: pierwszy etap czy żywy czy nieżywy rzeczownik
jeśli żywy to wybieramy między pán a muž. jak końcówka z haczykiem albo miękka czyli też j, to bierzemy muž. Jak inna np. b, p, to wybieramy pán.
Jak nieżywy to hrat albo stroj. jak końcówka na głoski haczykowate lub miękkie w tym j c d, to stroj, te słowo się kończy na j.
jak kończy się na b, p, t itd, to hrat, też te słowo kończy się na t.
Ogólnie jeśli wahamy się co wybrać, to na pewno właściwy wzór kończy się na literę z danej grupy. jeśli waham się czy stroj czy hrat, a mój wyraz kończy się na haczyk i jest nieżywy, no to stroj.
sešyt –
hrat bo konczy się na t, nie na haczyk
student
– żywy, końcówka t, pán
/żeńska odmiana
90% żeńskich rzeczownikó kończy ię na a. 7% kończy się na e. kilka kończy się na miękka głoska z ptaszkiem np. ň, ř, and kost
/nijaki rodzaj
większość końcówka o lub e, kilka jako e na żywe rzeczowniki.
te z końcówką í praktycznie w każdym przypadku kończy się tak samo.
/biernik
rzeczowniki nieożywione, końcówka przymiotnika się nie zmienia, moderní dum. rzeczownik też jak w mianowniku.
rzeczowniki ożywione, dodajemy do przymiotnika eho.
Widím czeskeho pána, moderního, pána
końcówka a dla pán, końcówka e dla muž – wídim českeho muře
końcówka ou w przymiotnikach twardych dla żeńskich rzeczowników. – twarde to wszystkie, które nie kończą sięna ostrą literę na końcu
widim vysokou ženu.
moderní zostaje tak samo, np. moderní ženu.
rzeczownik końcówka u, jeśli wyraz kończy się na a,
wzór praca jak końcówka ca, w bierniku wtedy dajemy końcówkę cí np.
mám prací – tego wzoru nie mogę znaleźć nigdzie na tęodmianę
skřyň i kost normalna końcówka z mianownika
wyraz końcówka ca, zamienia się na cí
końcówka e w przymiotniku twardym, w miękkim przymiotnikó końcówka się nie zmienia
město, moderní město.
odmiana neutralna
4 formy
odmiana żeńska 4 formy
4 męskie najbardziej popularne, kolejne 2 czasami używane, siódmy nieznany, w sensie nawet niektórzy Czesi go nie znają.
/dopełniacz
standardowe czasowniki po, których jest ten przypadek to: bać się, pytaćsię, cieszyć sięz czegoś.
przymiotniki – dla męskich i nijakich taka sama końcówka, eho.
– moderního, českeho
żeńskie przymiotniki końcówka e, albo í
moderní, česke
mmęskie rzeczowniki końcówki
żywy pan kogo czego pana – jak w bierniku
żywy muž – muže
nieżywy hrat, kogo czego hradu
nieżywe – stroj, stroje
żeńskie
žena bez ženy
praca końcówka ca – prace – jsem bez prácy
růže to jest właśnie ten wzór na praca – więc też jsem bez
růže
skřyň = skřyně
píseň = písně
te 2 powyżej to ten sam rodzaj wzoru, po prostu napisałem 2 przykłady na końcówkę ň
kost – bez kosti
rodzaj nijaki – w bierniku zawsze końcoówka taka jak w mianowniku, tu już niektóre mają inne
město – bez města
moře = bez moře – końcówka niezmienna,
kuře – kuřete
wzór kuře jest typowy dla wszystkich młodych np. kocięta, szczenięta, ale też dziecie
to ditě, jsem bez ditěte
czwarty wzór stavení lub naměstí – w każdym przypadku końcówka í
wyjątki:
w czeskim też jest pozostałość po u kreskowane. tam gdzie długie u w mianowniku, to tu końcówka jak u nas stół stołu.
to je stůl.
Stojím vedle stolu- stoję obok stołu
sůl, bez soli.
z niektórych wyrazów wyrzucamy jedno e ze środka
otec, bez otce – odmienia się jak muž tylko bez tego e w środku
– pes, bez psa
– dědeček, bez dědečka
Pavel – bez Pavela, Karel – bez Karla
w przypadku bardzo starych czeskich słów, niektóre rzeczowniki nieożywione mają końcówkę "a"
– les- jdu do lesa – idę do lasu
kostel – jdu do kostela
chleb – chleba
sír, bez síra
jest to proste dla nas, też podobnie odmieniamy
/odmiana rzeczowników
rzeczowniki neutralne – 4
Jednotné číslo
město
města
městu
město
město!
městě, městu
městem
Množné číslo
města
měst
městům
města
města!
městech
městy
Jednotné číslo
moře
moře
moři
moře
moře!
moři
mořem
Množné číslo
moře
moří
mořím
moře
moře!
mořích
moři
Jednotné číslo
kuře
kuřete
kuřeti
kuře
kuře!
kuřeti
kuřetem
Množné číslo
kuřata
kuřat
kuřatům
kuřata
kuřata!
kuřatech
kuřaty
Jednotné číslo
stavení
stavení
stavení
stavení
stavení!
stavení
stavením
Množné číslo
stavení
stavení
stavením
stavení
stavení!
staveních
staveními
/żeńska odmiana 4
Jednotné číslo
žena
ženy
ženě, škole
ženu
ženo!
ženě, škole
ženou
Množné číslo
ženy
žen
ženám
ženy
ženy!
ženách
ženami
Jednotné číslo
růže
růže
růži
růži
růže!
růži
růží
Množné číslo
růže
růži
růžím
růže
růže!
růžích
růžemi
Jednotné číslo
píseň
písně
písni
píseň
písni!
písni
písní
Množné číslo
písně
písní
písním
písně
písně!
písních
písněmi
Jednotné číslo
kost
kosti
kosti
kost
kosti!
kosti
kostí
Množné číslo
kosti
kostí
kostem
kosti
kosti!
kostech
kostmi
/męskie rzeczowniki
Jednotné číslo
pán
(živ.)
pána
pánovi, pánu
pána
pane! diváku!
pánovi, pánu
pánem
Množné číslo
pánové, páni
pánů
pánům
pány
pánové! páni!
pánech, divácích
pány
Jednotné číslo
hrad
(neživ.)
hradu, lesa
hradu
hrad
hrade! zámku!
hradu, hradě, lesu, lese
hradem
Množné číslo
hrady
hradů
hradům
hrady
hrady!
hradech, zámcích
hrady
Jednotné číslo
muž
(živ.)
muže
mužovi, muži
muže
muži!
mužovi, muži
mužem
Množné číslo
mužové, muži
mužů
mužům
muže
mužové! muži!
mužích
muži
Jednotné číslo
stroj
(neživ.)
stroje
stroji
stroj
stroji!
stroji
strojem
Množné číslo
stroje
strojů
strojům
stroje
stroje!
strojích
stroji
/dodatkowe 3
Jednotné číslo
předseda
(živ.)
předsedy
předsedovi
predsedu
předsedo!
předsedovi
předsedou
Množné číslo
předsedové
předsedů
předsedům
předsedy
předsedové!
předsedech, kolezích
předsedy
Jednotné číslo
soudce
(živ.)
soudce
soudci, soudcovi
soudce
soudce!
soudci, soudcovi
soudcem
Množné číslo
soudci, soudcové
soudců
soudcům
soudce
soudci! soudcové!
soudcích
soudci
Jednotné číslo
Jiří
(živ.)
Jiřího
Jiřímu
Jiřího
Jiří!
Jiřím
Jiřím
Množné číslo
Jiří
Jiřích
Jiřím
Jiří
Jiří!
Jiřích
Jiřími
miękkie litery to wszystkie z haczykami oraz c j